Việc chuyển từ hồ sơ giấy sang bệnh án điện tử là bước quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số ngành y tế. Bệnh án điện tử giúp cải thiện chất lượng khám chữa bệnh, tăng hiệu quả quản lý và bảo đảm an toàn dữ liệu người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về lộ trình triển khai bệnh án điện tử theo quy định hiện hành.

1. Lộ trình triển khai bệnh án điện tử theo giai đoạn

Lộ trình triển khai bệnh án điện tử được Bộ Y tế quy định rõ theo từng giai đoạn, nhằm đảm bảo các cơ sở y tế có sự chuẩn bị đồng bộ về hạ tầng, nhân lực và công nghệ.

1.1. Giai đoạn 2019 - 2023: Chuẩn bị hạ tầng và năng lực

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 20, Thông tư 46/2018/TT-BYT, trong giai đoạn này:

• Bệnh viện hạng I trở lên chủ động nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin để sẵn sàng triển khai bệnh án điện tử.
• Các cơ sở khám chữa bệnh khác căn cứ nhu cầu và năng lực thực tế để chuẩn bị hạ tầng, phần mềm, nhân lực.

Mục tiêu giai đoạn là hoàn thiện hạ tầng mạng, máy chủ, lưu trữ an toàn, quy trình quản trị dữ liệu và kế hoạch đào tạo nhân viên y tế.

1.2. Giai đoạn 2024 - 2026: Hoàn thành triển khai trên toàn quốc

Theo Thông tư 13/2025/TT-BYT, tiến độ giai đoạn 2 được phân chia thành hai mốc thời gian cụ thể như sau:

• Đến 30/9/2025: 100% cơ sở khám chữa bệnh được tổ chức theo hình thức bệnh viện trên toàn quốc phải hoàn thành triển khai hồ sơ bệnh án điện tử.
• Đến 31/12/2026: Các cơ sở khám chữa bệnh khác (có người bệnh điều trị nội trú, điều trị ban ngày, điều trị ngoại trú) phải hoàn thành triển khai.

Lộ trình này yêu cầu các bệnh viện hoàn thiện hạ tầng, phần mềm và quy trình trước các mốc thời hạn nêu trên để đảm bảo liên thông dữ liệu và vận hành ổn định. 

2. Kế hoạch triển khai tại bệnh viện

Để thực hiện lộ trình, các bệnh viện cần triển khai đồng bộ các nhiệm vụ sau (tham chiếu Kế hoạch số 144/KH-UBND và hướng dẫn của Sở Y tế):

2.1. Khảo sát, đánh giá hạ tầng CNTT

• Kiểm tra thực trạng hệ thống mạng, máy chủ, trang thiết bị, an ninh và dự phòng;
• Lập báo cáo đánh giá để xác định danh mục nâng cấp, kế hoạch mua sắm và ngân sách.

2.2. Nâng cấp hạ tầng và trang thiết bị

• Đầu tư thiết bị chuyển mạch, máy chủ, hệ thống lưu trữ (SAN/NAS), thiết bị bảo mật (firewall, IPS/IDS), UPS, tủ rack;
• Trang bị máy tính, màn hình chuyên dụng cho chẩn đoán hình ảnh;
• Đăng ký và sử dụng chứng thư số / chữ ký số để đáp ứng yêu cầu pháp lý trong việc ký bệnh án điện tử và lưu trữ tài liệu điện tử.

Thời hạn hoàn thành: Trước ngày 30/9/2025 cho các bệnh viện theo lộ trình.

2.3. Lựa chọn và đấu thầu phần mềm EMR/HIS/LIS/RIS-PACS

• Lập kế hoạch mua sắm, đấu thầu hoặc lựa chọn nhà cung cấp có năng lực;
• Yêu cầu phần mềm đáp ứng chuẩn kết nối liên thông, tiêu chuẩn HIS mức 7 (hoặc tương đương), hỗ trợ hội chẩn, khám chữa bệnh từ xa;
• Kiểm tra khả năng tích hợp với hệ thống xét nghiệm (LIS) và lưu trữ hình ảnh (RIS-PACS).

2.4. Đào tạo và chuyển đổi quy trình nghiệp vụ

• Tổ chức đào tạo cho bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên hành chính về quy trình ghi chép, tra cứu và quản lý bệnh án điện tử;
• Triển khai song song bệnh án giấy và bệnh án điện tử trong giai đoạn chuyển đổi cho đến khi ổn định.

2.5. Xây dựng quy chế quản lý và an toàn thông tin

• Ban hành quy trình quản lý bệnh án điện tử, chính sách bảo mật, dự phòng sự cố và kế hoạch phòng cháy chữa cháy cho trung tâm dữ liệu;
• Thành lập hội đồng chuyên môn, phân quyền truy cập và quy định lưu trữ, chia sẻ dữ liệu.

2.6. Kết nối, liên thông và giám sát

• Thực hiện nối kết dữ liệu nội bộ giữa các khoa/phòng và liên thông với hệ thống y tế địa phương, quốc gia theo tiêu chuẩn;
• Giám sát vận hành, xử lý lỗi và đánh giá hiệu quả thực hiện theo định kỳ.

3. Lưu ý trong quá trình vận hành

Để hệ thống bệnh án điện tử được vận hành ổn định, an toàn và đúng quy định pháp luật, các cơ sở y tế cần đặc biệt chú trọng đến ba nhóm yêu cầu trọng yếu sau:

• Bảo mật dữ liệu người bệnh: Dữ liệu bệnh án điện tử là thông tin mật, có giá trị pháp lý và chuyên môn cao, do đó việc bảo vệ tuyệt đối là yêu cầu bắt buộc. Các đơn vị triển khai cần đảm bảo: Mật khẩu, chứng thư số, quyền truy cập phải được quản lý chặt chẽ; sao lưu và dự phòng phải đúng chuẩn.
• Tuân thủ pháp luật về chữ ký số và lưu trữ: Trong quá trình vận hành, bệnh án điện tử phải được ký xác nhận bằng chữ ký số hợp pháp do tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực được cấp phép bởi Bộ Thông tin và Truyền thông. Các cơ sở y tế cần đảm bảo: Sử dụng chữ ký số hợp pháp khi ký hồ sơ, tuân thủ quy định về lưu trữ điện tử.
• Đánh giá, giám sát và cải tiến liên tục hệ thống: Thường xuyên rà soát hiệu năng hệ thống, điều chỉnh quy trình và cập nhật phần mềm theo phản hồi chuyên môn.

Tóm lại, lộ trình triển khai bệnh án điện tử là bước thiết yếu để hiện đại hóa ngành y tế, tăng chất lượng khám chữa bệnh và minh bạch trong quản lý. Các cơ sở y tế cần lên kế hoạch kỹ lưỡng, đầu tư hạ tầng, lựa chọn phần mềm chuẩn, đào tạo nhân lực và đảm bảo an toàn thông tin để hoàn thành các mốc thời hạn quy định.

Nguyệt Nga